Kordian (1994) - Juliusz Słowacki - spektakl telewizyjny

[Puella Clara]

Ta inscenizacja "Kordiana" Juliusza Słowackiego zrealizowana jest niemal w całości w naturalnych wnętrzach i plenerach, w miejscach związanych z akcją dramatu (plac Zamkowy, Starówka, Szkoła Podchorążych). Jan Englert (reżyser i autor adaptacji) dokonał dość istotnych zmian dramaturgicznych.
"Kordian", przez historyków literatury określany jako generacyjny, przedstawiający dojrzewanie i klasykę pokolenia powstania listopadowego, dla "późnych wnuków" Słowackiego - czytelników, a także inscenizatorów - stał się mitem.
Englert swoim spektaklem chce przemówić do współczesnych widzów. Wzbogacił "Kordiana", patrząc na narodowy los przez pryzmat współczesnej świadomości historycznej (obrazy płonącego Zamku Królewskiego we wrześniu 1939, tłumów na placu Defilad w październiku 1956 w metaforycznej końcówce).

KORDIAN (1994) - Juliusz Słowacki

____

Adaptacja i reżyseria: Jan Englert Obsada aktorska: Michał Żebrowski (Kordian), Gustaw Holoubek (Grzegorz), Władysław Kowalski (Garbuś-Mefisto-Doktor), Andrzej Łapicki (Prezes), Zbigniew Zapasiewicz (Ksiądz-Papież), Mariusz Benoit (Konstanty), Jan Englert (Car), Joanna Trzepiecińska (Laura), Małgorzata Sadowska (Służąca-Violetta), Aleksander Wysocki (Archanioł- Nieznajomy), Leszek Teleszyński (Szatan), Ignacy Machowski (Starzec), Jerzy Kamas (Biskup-Prymas), Leon Charewicz (Kuruta), Mateusz Damięcki (Mały Kordian), Sylwester Maciejewski (Szyldwach) i inni

____

Przedstawienie rozpoczyna scena koronacji cara na placu Zamkowym. W tłumie gapiów jest mały Kordian. Potem chłopiec błądzi ulicami Starówki, gdzie lud świętuje uroczystość. Dziecko nie rozumie jeszcze wagi wydarzenia historycznego, ale je przeżywa, magazynuje w pamięci i podświadomości. Niektóre postaci i sceny powrócą w dorosłym życiu Kordiana, jako uzasadnione psychologicznie reminiscencje z dzieciństwa.

W następnej sekwencji bohater wygłasza słynny monolog "zabił się młody...", mierzy do siebie z pistoletu. Przeżywa świat na sposób hamletyczny, szuka celu w życiu, błądzi, "wszędzie pełno tajemnic..." - strzał z pistoletu wydaje się jedynym wyjściem z beznadziejnej sytuacji. Nieudana próba samobójcza Kordiana daje reżyserowi jeszcze jeden pretekst romantycznych fantazji - jako wizji rannego. Nierealny świat - diabły, anioły, lot na chmurze do Polski ze szczytu Mont Blanc - znajduje swoje uzasadnienie jako projekcja wyobraźni chorego, trawionego gorączką człowieka.

Ten nowy "Kordian" telewizyjny, zrealizowany z wielką pieczołowitością, w znakomitej obsadzie aktorskiej - burzy nasze stereotypowe myślenie o dramacie romantycznym i zmusza do indywidualnego ustosunkowania się do narodowych mitów. (FilmPolski)